Psikoloji

Psikoloji Nedir - Ruh Bilimi Nedir?

“Psyche” (ruh, nefes, zihin) ve “logos” (bilgi, düzenli söz) kelimelerinden meydana gelen psikoloji, etimolojik olarak ruh bilgisi veya bilimi anlamına gelmektedir. İnsanın duygu ve düşünce dünyasını belirleyen süreç ile insan davranışlarının ruhi kökenlerini, çeşitli davranış kalıpları arasındaki çok yönlü münasebet ve bağlantıları inceleyen disiplin.

Ruhun mahiyetini, dış ve iç duyuları, hayal, tasavvur, zeka ve akıl gibi melekeleri inceleyen bilim. İnsanın ruhi yapısı, özellikleri ve ruh yapısında meydana gelen değişimlerin, davranışlara yansıma biçimleriyle ilgili araştırma, inceleme ve çözümlemeler yapmayı konu edinen pozitif bir bilim dalıdır.

Tarihi Süreç İçinde Psikoloji: İlk dönemlerde aklın-ruhun bilimi olarak tanımlanan psikoloji; sonraları aklın doğası konusundaki felsefi sorunları ilgi alanının dışında bırakacak biçimde düşünmeyi de bir davranış çeşidi olarak kabul eden bir tutum ve davranışlar bilimi olarak tanımlanmaya başlanmıştır. Bugün artık görülmeyen bir cevher olarak kabul edilen ruh, psikolojinin dışına itilmiştir. Modern psikolojinin konusu daha çok insanın gözlenebilen faaliyetleri ve içinde bulunduğu duruma göre yaptığı davranışlardır.

Psikolojinin Metotları:
1.) Müşahede.
2.) Mülakat.
3.) Test.
4.) Deneysel Araştırma.
5.) Biyografi (Tek bir kişinin öz geçmişi-hayat hikayesi).
6.) Laboratuar (Günlük hayattaki deneylerin veya yeni bir hadiseyi doğurabilecek değişkenlerin kontrol altında tutulması).

Hedefleri:
1.) İnsan davranışlarının tanımını yapmak.
2.) Davranışların sebeplerini çözmek.
3.) Davranışları anlamak ve açıklamak.
4.) Davranışları tahmini olarak önceden kestirebilmek.
5.) Davranışları kontrol altında tutabilmek.

Kaynak: Prof. Dr. Ali Seyyar’ın katkılarıyla hazırlanmış ve Sosyalsiyaset Web Sitesinde yayımlanan “Özürlülük Terimleri Sözlüğü”nden derlenmiştir.

======================================================

Psikoloji (Ruh Bilimi)

Yunanca ruh anlamına gelen psykhe deyimiyle bilgi anlamına gelen logos deyiminden yapılmıştır. Antikçağ Yunanca'sında psukhê deyimi duysal ruh anlamına geliyordu. Dilimizdeki ruh bilimi deyimi de bu anlama uygundur ve özellikle ruh'la tin deyimleri arasındaki anlam ayrılığını göz önünde tutmuştur. Bu anlamda ruh bilimi deyimi, canlı örgenliğin bedensel yanını inceleyen bilimi dile getiren fizyoloji deyimine karşı olarak canlı ögenliğin ruhsal yanını inceleyen bilimi dile getirir. Ancak günümüzde ruhun metafiziksel olduğunu düşünen ve bilim adıyla yan yana gelmesine karşı çıkan psikologlar da vardır ve yeni tanımlamalar geliştirilmektedir.

İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim.

Bir grubu, bir bireyi belirleyen hareket düşünme, duygulanma biçimlerinin bütünü.

Davranışsal.

Düşünüş, davranış biçimi.

Psikolojinin tanımı, gözlenebilen, ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarıdır.

Psyche + Logos sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Psyche ruh anlamına gelir, logos da bilim/bilgi demektir. Psychelogos yani Psikoloji sözcük anlamıyla "ruh bilimi"dir.

Bilim olarak psikoloji: İnsan bir canlı olarak çevresine uyum sağlamak ve kendi içinde de dengeli bir gelişme eğilimi vardır. Psikoloji de elde ettiği yasaları yine insana uygulayarak onun davranışlarını açıklayabilir, önceden kestirebilir, kontrol edebilir. Böylece, insana bu gelişim ve uyum sürecinde yardımcı olabilir.

Günümüzde psikolojinin bulgularından, çok değişik sahalarda yararlanılır. Eğitim, tıp, ceride(basın-yayın) , ekonomi alanlarında psikolojik bilgilerin kullanımı, insanların daha başarılı olmasını sağlamaktadır. Büyüme, gelişme, yetenekler, ilgi, zekâ, heyacan, bellek, düşünme, öğrenme konularında elde edilen psikolojik bilgilerin eğitim alanında kullanılmasıyla bu alanda başarı yükselmiş, daha sağlıklı, daha yeni bir eğitim anlayışı gelişmiştir. Ayrıca Türkiye' deki üniversitelerin Eğitim Bilimleri Psikolojik Danışma ve Rehberlik ya da dengi bir bölümden diploma alanlar, eğitim fakültesi mezunu olarak resmi kurumlarda veya özel eğitim öğretim kurumlarında rehber öğretmen- psikolojik danışman olarak çalışmaktadırlar.

PSİKOLOJİNİN KULLANDIĞI BİLİMSEL YÖNTEMLER

Bilimlerin amacı, olaylar hakkında kanıtlanabilir bilgiler elde etmektir. Bu amaca erişmek için izledikleri sistemli yola, her türlü araştırma tekniğine yöntem denir. Değişik bilim dallarında birçok yöntem kullanılır. Psikoloji de diğer bilimlerin kullandığı yöntemlerin çoğunu kendi konusuna göre kullanır. Bunların başlıcaları betimleyici ve tanımlayıcı yöntemler, korelasyonel yöntemler, deneysel yöntemlerdir.

Betimleyici ve tanımlayıcı yöntemler: Betimleme ve tanımlama amacıyla tarama yöntemi, doğal gözlem, görüşme ve vaka incelemesi yöntemlerinden yararlanılır.

Tarama yöntemi: Belirli sorunlarla ilgili olarak geniş kitlelerin görüşlerinin alınmasıdır.

Test: İnsanların zekâlarını, ilgilerini, yeteneklerini, tutumlarını, kişiliklerini vb. ölçmek amacıyla kullanılır.

SOKET: Bilgi verecek kişinin doğrudan kendisinin okuyarak cevaplandıracağı sorulardan oluşmuş soru kayıtları kullanılarak yazılı cevaplar aracılığıyla gözlemde bulunma işidir.

Doğal gözlem: Olayların doğal durumda izlenmesidir.

Görüşme: Görüşme, karşılıklı konuşmadır. Bu konuşma bir kişiyle olabileceği gibi bir grup insanla da olabilir.

Vaka: Bazı durumlarda insan davranışını tanımlamak pek kolay olmaz. Olayın derinliğine inmek gerekir. İnsanın geçmiş yaşantıları ve çevresi davranışlarına önemli etkiler yapar. İnsan davranışını tanımak için bu geçmiş yaşantıların, önemli olayların ve ilişki kurduğu insanların nasıl bir etkide bulunduğunu öğrenmek gerekir. Bunun için incelenen kimsenin ailesi, arkadaşları ve diğer ilgililerle konuşulur. Elde edilen bilgiler nesnel olarak kaydedilir. Davranışların nedenleri ortaya çıkarılırken bu bilgilerden yararlanılır.

Korelasyonel yöntemler:

Korelasyon: iki değişken arasındaki karşılıklı ilişki miktarını gösterir. Örneğin tekrar yapmakla öğrenme arasında pozitif korelasyon vardır. Korelasyon değeri 0 ile +1 arasında olur. Sigara içmek ile ile sağlıklı olmak arasında ise negatif korelasyon vardır. Korelasyon değeri ise 0 ile -1 arasında olur.

Deneysel yöntemler: Doğal gözlem, varsayım (Hipotez) ve deneyleme aşamasından geçer.

Doğal gözlem: Olayların akışına gözlemcinin karışmadığı gözlem biçimi.

Varsayım: Olaylar ve olgular arasında neden-sonuç ilişkisi kuran ve gözlem yolu ile test edilecek olan öngörü.

Gözlem: Olayın başından sonuna kadar izlenerek görülenlerin kaydedilmesi. Deneysel yöntemde, bu aşamada kastedilen, doğal olmayan gözlemdir.

Güdümlü gözlem: Olayların yeri, zamanı ve koşullarının gözlemci tarafından hazırlandığı gözlem biçimi. Nelerin, nasıl gözlenebileceği, nasıl kaydedileceği önceden kararlaştırılır. Aktif gözlem ya da deneyleme de denilebilir.

Deney: Bir değişkenin etkilerini gözlemek üzere koşulları hazırlanmış gözlem ya da deneyleme sürecinin ürünüdür. Deney yöntemi, diğer bilimlerde olduğu gibi psikolojide de araştırmaların temelidir.

======================================================

Psikoloji Ruh Bilimi Midir?

Psikoloji biliminin daha ilk adımında, ''ruhbilimi'' anlamına geldiğini öğrenmek ve öğrenir öğrenmez de garip bir tepki vererek, bu tepkinin nedenlerini sorgulamak fikrinin ruhla bağlantılarını keşfetme yolu psikoloji biliminden geçer sananlar azımsanır gibi değildir.

Tepkilerin kendisi, çeşidi, cinsi, gücü kuvveti neden ve niçini akılyoluyla bilinir, bulunur, ölçülür, biçilir. Burada bir sorun yok.

İnsan ya da hayvan davranışlarının tepkileri akıl yoluyla bilinir, bulunur, ölçülür, biçilir. Burada bir sorun yok.

İnsan davranışlarının ya da hayvan davranışlarının tepkiler sonucu ortaya çıkan eylemler olduğu da biliniyor. Burada da bir sorun yok.

Tepkilerin nedenleri onu doğuranın etkileridir. Yani uyarıcılardır. Etkilerle tepkiler arasında gidip gelen, adına ''davranış'' denen olayları inceleyen bilimin organik yönü ağır basar. Burada bir problem yok. Peki problem nerede?

Problem şu ki insan davranışlarını ruha özdeştirip, yada ruhu davranışa özdeştirerek bilim yapma anlayışı öyle bir noktaya gelir ki, kendi kendini yok eder.

Ruh bilimi davranış bilimine özdeş değildir. Ruh biliminin yasalarıyla davranış biliminin yasaları açıklanamaz. Tersi de doğrudur. Tersi ve düzü doğru olan bir bilgiden şüphe etmek imkansızdır. Problemin çözümü şudur. Birinci yol psikoloji psikoloji yerine ''Semipsikoloji'' demek, ikinci yol psikoloji yerine ''DAVRANIŞ BİLİMİ'' demektir.

Semiloji Bilimi'nin Psikoloji Bilimi'ne olan ilk hizmeti olarak kabul edilen bu anlayış, sosyal bir yaranın kapanmasına öncülük edecektir.

Deli gömleği giydirme kavramı ile deli gömleği giyme kavramı arasındaki kaosun nedenlerinden en önemlisi 

DAVRANIŞ BİLİMİ olan psikolojiyi ''RUH BİLİMİ'' olarak giydirmeye çalışma gayretidir.

Ruh bilimi gökseldir, vahiyaldır, Tanrısaldır ve maddeleşmemiştir.

Davranış Bilimi tamamen maddeseldir, organiktir, biyolojiktir.

KAYNAK: SEMİLOJİ  

Os. Ruhîyât, Fr. Al. Psychologie, İng. Psychology

======================================================

Ruhsal Yaşamın Bilimi

Yunanca ruh anlamına gelen psykhe deyimiyle bilgi anlamına gelen logos deyiminden türetilmiştir. Antik çağ Yunancasında psukhê deyimi duysal ruh anlamına geliyordu. Dilimizdeki ruhbilim deyimi de bu anlama uygundur ve özellikle ruh'la tin deyimleri arasındaki anlam ayrılığını göz önünde tutmuştur. Bu anlamda ruhbilim deyimi, canlı örgenliğin bedensel yanını inceleyen bilimi dile getiren fizyoloji deyimine karşı olarak canlı örgenliğin ruhsal yanını inceleyen bilimi dile getirir.

İnsan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim.

Bir grubu, bir bireyi belirleyen hareket etme, düşünme, duygulanma biçimlerinin bütünü.

Davranışsal düşünüş, davranış biçimi.

Psikolojinin tanımı, gözlenebilen, ölçülebilen insan ve hayvan davranışlarıdır.

Psyche + Logos sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Psyche ruh anlamına gelir, logos da bilim/bilgi demektir. Psychelogos yani Psikoloji sözcük anlamıyla "ruhbilim"dir.

Bilim Olarak Psikoloji

İnsan bir canlı olarak çevresine uyum sağlamak ve kendi içinde de dengeli bir gelişme sağlamak ister. Psikoloji de elde ettiği yasaları yine insana uygulayarak onun davranışlarını açıklayabilir, önceden kestirebilir, kontrol edebilir. Böylece, insana bu gelişim ve uyum sürecinde yardımcı olabilir.

Günümüzde psikolojinin bulgularından, çok değişik alanlarda yararlanılır. Eğitim, tıp, endüstri, ekonomi alanlarında psikolojik bilgilerin kullanımı, insanların daha başarılı olmasını sağlamaktadır. Büyüme, gelişme, yetenekler, ilgi, zeka, heyecan, bellek, düşünme, öğrenme konularında elde edilen psikolojik bilgilerin eğitim alanında kullanılmasıyla bu alanda başarı yükselmiş, daha sağlıklı, daha modern bir eğitim anlayışı gelişmiştir.